مشورت :

-«وشاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله»

«در کارها با آنها مشورت کن و هنگامی که تصمیم گرفتی، توکل بر خدا نما» (قرآن کریم سورة آل عمران- آیة 159.)

-و امرهم شوری بینهم

«کارها را به مشورت یکدیگر انجام بدهید.» (قرآن کریم، سورة شوری- آیة 36)

-انسان عاقل، با مشورت نمودن، زندگی خود را در برابرِ خیل حوادث بد و نامطلوب روزگار، بیمه
می­نماید. امّا انسان مستبد و متکبر، از موفقیت در کارها دور می ماند و متحمل خسارت سنگین مادی و معنوی می شود.

 [1]«هر که بخودرأیی و استبداد زندگی کند و روی از استمداد مشاورت مشفقان ناصح و رفیقان صالح بگرداند، روزگار جز ناکامی پیش او نیاورد.»

-انسانی که در تمامِ امور مهم زندگی با افراد عاقل، آگاه و با تجربه، صلاح و مشورت می نماید، به بهترین حالتِ ممکن، در وقت و زمان صرفه جویی می کند. چرا که شخص مورد مشورت سالهایِ سال در زندگی خود، تلاش و کوشش نمود و سختی ها و ملالتهایی را به جان خرید تا نهایتاً به یک تجربه، دست پیدا نمود. امّا شخص مشورت کننده، در مدت زمان کوتاهی از تجارب گرانبهای آن ها، بهره مند می شود.

-مشورت کردن موجب می شود راه حل های بیشتری برای حل مشکلاتمان بیابیم.

-حضرت محمّد (ص) و حضرت علی (ع) دو الگوی تاریخی و مجسمِ عدالت و آزادی در اهمیت دادن به آراء و نظرات مردم بودند. حتی اگر نظری مخالف برداشت و نظر صحیح و درستشان بود، نظر اکثریت را بر نظر خویش متقدم می شمردند و از خواستة به حق خویش، چشم پوشی می نمودند.

حضرت علی (ع) در نهج البلاغه، در رابطه با رجوع به عقل و مشورت مطالب زیاد و زیبایی بیان فرموده است، که می تواند الگو و دستورالعمل زندگی ما قرار گیرد. در اینجا به ذکر 7 مورد از فرمایشاتِ گهربار و زندگی سازِ مولایِ متقیان علی (ع) و حضرت محمّد (ص) اشاره می نمائیم:

-[2]عقل و راه تکامل آن:

ترجمة فارسی: ثروتی همردیف عقل نیست، هیچ بیچارگی همانند نادانی نیست. ارثی بهتر از ادب و تربیت نمی باشد، پشتیبانی بهتر از مشورت یافت نمی شود.

-[3]مشاوره:

کسی که خودرأی باشد هلاک می گردد و کسی که مشورت کند، از عقلهای دیگران بهره می برد.

-[4]مشورت و توکّل:

کسی که به افکار دانایان توجه کند موارد اشتباه را درک می نماید.

-[5]بهترین ها

ثروتی نتیجه بخش تر از عقل نیست. هیچ تنهایی وحشتناکتر از خودپسندی نیست. هیچ عقلی بهتر از تدبیر و فکر نیست.

هیچ شرافتی بهتر از پرهیزگاری نیست. هیچ همنشینی بهتر از خوش خلقی نیست. هیچ تجارتی بهتر از کار شایسته نیست. هیچ محصولی بهتر از پاداش الهی نیست. هیچ محصولی بهتر از پاداش الهی نیست. هیچ پرهیزگاری بهتر از توقف به هنگام شبهه نیست. هیچ زهدی بهتر از پرهیز از حرام نیست. هیچ عملی بهتر از تفکر و دقت نیست.

هیچ عبادتی بهتر از انجام واجبات نیست. ایمانی همانند حیاء و صبر وجود ندارد. مقامی بالاتر از تواضع نیست. شرافتی بالاتر از علم نیست. هیچ عزتی بالاتر از بردباری نیست. هیچ تکیه گاهی مطمئن تر از مشاوره یافت نمی شود.

-و امرهم شوری بینهم

کارها را به مشورت یکدیگر انجام بدهید. (قرآن کریم، سورة شوری، آیة 36)

[6]حضرت محمّد (ص)

-مشورت کردن حدی چند دارد که هر کس آن را نداند مضرت مشورت برایش بیش از منفعت آن است: اول کسیکه با او مشورت می کند عاقل باشد، دوم، آزاد و متدین باشد. سوم، دوست و یاور و برادر او باشد. چهارم آنکه او را بر تمامِ سر خود مطلع گرداند که او هم مانند خود تمام جهان آن امر را بداند، اگر عاقل است از رای او منتفع می شوی و اگر آزاد و دیندار است آنچه حق سعی است بجا می آورد و اگر یار و دوست دار تو است چون راز خود را با او گفتی آن را افشا نمی کند.

-[7]هیچ پشتیبانی استوارتر از مشورت نیست.

-[8]هر کس در کارهای خود با دیگران مشورت کند دچار تباهی نشود.